zaterdag 28 december 2013

Documentaire ' Out there'

Ik bekeek de aangrijpende BBC documentaire ' Out there'. In dit blogbericht kom je meer te weten over mijn ervaringen.

Ik dacht dat homoseksualiteit inmiddels wel algemeen aanvaard werd. Niets is minder waar, wanneer ik de krantenkoppen bekijk van de voorbije maanden.

4 Chilenen schuldig aan moord op jonge homo












Uit de artikels blijkt dat homoseksualiteit in verschillende landen heel verschillend wordt beleefd en dat homorechten de internationale gemeenschap blijft verdelen. Ik wil via de documentaire meer te weten over de perceptie op homoseksualiteit en homorechten wereldwijd.
Vooral omwille van het artikel over homo’s in Oeganda heb ik gekozen voor dit onderwerp. Ik was zo verontwaardigd toen het las. Vanuit geen enkel gezichtspunt kan ik begrijpen waarom de Oegandese overheid zo’n controversiële wet als een levenslange gevangenisstraf goedkeurt. De wet hield trouwens eerst de doodstraf in, maar enkel onder internationale druk werd deze ‘afgezwakt’ tot levenslang.
Ik wil geen sympathie krijgen voor homofobe mensen, maar ik wil meer weten over hoe zulke homofobie tot stand kan komen. Waar komt die haat toch vandaan? Daarbij wil ik mij verdiepen in de strijd voor homorechten, want als deze mensen zo worden gediscrimineerd vind ik dat niemand daarvoor de ogen mag sluiten.

De documentaire: zoektocht naar de motieven van homofobie

In deze tweedelige documentaire onderzoekt Stephen Fry hoe homoseksualiteit in verschillende landen wordt beleefd en bestreden. Stephen Fry heeft ontmoetingen met de meest beruchte homofoben, mensen die slachtoffer zijn van hun vooroordelen, en mensen die er tegen vechten. Geen makkelijke opdracht voor Steven die zelf homo is.


Wie is Stephen Fry?

Stephen Fry is een Engelse komiek, schrijver, acteur en presentator.
Fry studeerde aan het Queens College in Cambridge. Hij woont tegenwoordig in Norfolk, Londen en Hollywood.
In 2006 maakte Stephen Fry de tweedelige BBC-documentaire "Stephen Fry - The Secret Life of the Manic Depressive", waarin hij uit de kast komt als lijder van een cyclothyme stoornis, een type manisch-depressieve stoornis. Voor deze documentaire won hij de Emmy Award voor beste documentaire. In 2007 maakte hij een tweedelige documentairereeks over hiv en aids, genaamd HIV and Me. In de serie Stephen Fry in America ging Fry op zoek naar het dagelijkse leven in de Verenigde Staten. Zijn meest recente werk is de documentaire ‘Out there’, die dit jaar werd uitgebracht.
Naast documentaires speelt hij onder andere ook mee in films, tv-series, theater en schreef hij boeken en tv-scripts.
Weetje: Stephen Fry is zelf homoseksueel

Bronnen: eigen tekst op basis van wikipedia.org en wiki.answers.com




























De wereld rondreizen om de discussie aan te gaan met homofoben en te luisteren naar de schrijnende verhalen van de slachtoffers, was ‘heavy stuff’. Steven vertelt over zijn ervaringen tijdens de opnames aan het weekblad HUMO. Via deze link kan je enkele fragmenten uit het interview lezen.


De eerste aflevering begint dicht bij huis...

Verenigd Koninkrijk

Homorechten en samenlevingscontracten

In het Verenigd Koninkrijk is de situatie voor holebi’s drastisch verbeterd de afgelopen vijfentwintig jaar. Homoseksuelen hebben nagenoeg dezelfde rechten als hetero’s. Dit is niet altijd zo geweest. Engeland en Wales waren de koplopers. Daar werd homoseksualiteit gelegaliseerd in 1967. Schotland en Noord- Ierland volgden pas later. Zo bleef homoseksueel zijn in het katholieke Noord-Ierland als een misdaad beschouwd tot 1982.

Fry die zelf opgroeide in de jaren 1970, vond uit de kast komen in die periode zeer moeilijk, omdat er nog veel angst was voor haatdragende reacties en vooroordelen. Het was nog niet maatschappelijk geaccepteerd. Eén man heeft toen de deur geopend voor tieners zoals Fry. Het was Elton John die als één van de eerste artiesten openlijk uit de kast kwam. Elton en zijn partner gingen als een van de eersten het een samenlevingscontract[1] aan, als bij wijze van politiek statement, maar achteraf voelen ze zich er meer verbonden door. Net zoals ze zich meer verbonden voelen door samen een kind op te voeden, iets waar alle koppels recht op moeten hebben volgens hen.

Echt in het huwelijk treden kan nog niet in het Verenigd koninkrijk, al lijkt daar in Engeland en Wales binnenkort verandering in te komen. Een wet die homoseksuele koppels de mogelijkheid geeft om te huwen werd in januari 2013 in het Lagerhuis ingediend door de Minister voor Vrouwen en Gelijkheden. Op 21 mei 2013 keurde het Lagerhuis de wet goed met 366 stemmen voor en 161 tegen. Op 15 juli 2013 keurde ook het Hogerhuis de wet goed. De Marriage (Same Sex Couples) Act 2013 werd bekrachtigd op 17 juli 2013 en zal ergens in 2014 in werking treden. In Schotland is er ook een procedure voor de legalisatie van het homohuwelijk opgestart, Ierland heeft echter nog geen plannen omtrent een legalisatie.


!Wist je dat België het tweede land ter wereld is ( na Nederland) dat het homohuwelijk legaliseerde. Sinds 1 juni 2003 mogen bij ons twee personen van hetzelfde geslacht in het burgerlijk huwelijk treden.




It’s Andy & Steve not Adam & Eve

Wanneer Steven zo’n samenlevingsceremonie bijwoont is hij geëmotioneerd omdat het voor hem toont hoever we gekomen zijn. Het koppel , Steven en Andy willen zo’n verbintenis aangaan, om hun liefde te bezegelen en te tonen aan de familie en vrienden.
Ikzelf heb helemaal geen bezwaar tegen het samenlevingscontract of huwelijk tussen twee mensen van hetzelfde geslacht. Waarom zou het huwelijk alleen gereserveerd zijn voor hetero’s, liefde is toch liefde. Liefde tussen mensen van hetzelfde geslacht is niet minder waard. Ik kan begrijpen dat holebi’s zich ook meer verbonden en gelukkig voelen wanneer ze mogen spreken over hun man (of vrouw )in plaats van partner. Hetzelfde wat betreft adoptie. Ik was erg verontwaardigd toen dit jaar tienduizenden Fransen op straat protesteerden tegen het homohuwelijk en adoptie door holebi's, en dit in een democratisch vooruitstrevend land! Het belangrijkste is toch dat het kind twee liefdevolle ouders heeft, en daar heeft geslacht toch niets mee te maken.

!Wist je dat pas in 1993 homoseksualiteit door de WHO (wereld gezondheidsorganisatie) niet meer als een psychische stoornis werd gezien.





Homorechten meer dan wetten alleen

Homorechten zijn echter meer dan een kwestie van wetten, het heeft te maken met een bredere kijk op de maatschappij. Het gaat er ook om dat mensen niet aan de zijlijn staan bij onrechtvaardigheden, bv. wanneer een jongere zelfmoord pleegt na gepest te worden om zijn geaardheid. Ook al zijn er rechten voor holebi’s, toch blijven er altijd tegenstanders bestaan, en hun haat kan groot zijn. Hier maak ik bv. de verwijzing naar het fenomeen gaybashing dat voorkomt in democratische W-Europese landen zoals het Verenigd Koninkrijk maar ook België.

Algemeen genomen heeft er zich een positieve evolutie voorgedaan Mensen zoals Elton John hebben in het Verenigd Koninkrijk veel gedaan om de houding ten opzicht van holebi’s te verbeteren, maar wat betekent het om homoseksueel te zijn in andere landen?









Homosexuality legal
   Same-sex marriage1
   Other type of partnership (or unregistered cohabitation)1
   Foreign same-sex marriages recognized1
   Limited recognition of same-sex marriages at the federal level, no state level recognition
   No recognition of same-sex couples

Homosexuality illegal/restrictions
   Laws restricting freedom of expression and association2
   De jure penalty that is de facto not enforced
   Imprisonment
   Imprisonment (up to life sentence)
   Up to death
Homosexuality illegal/restrictions
   Laws restricting freedom of expression and association2
   De jure penalty that is de facto not enforced
   Imprisonment
   Imprisonment (up to life sentence)
   Up to death


Interview met Iraanse asielzoeker

Van de vierentachtig landen waar homoseksueel zijn nog steeds een misdaad is, zijn de helft hiervan voormalige Britse kolonies, die een beroep doen op oude koloniale sodomiewetten[2]. Opmerkelijk is dat deze wetten vandaag nog strenger worden toegepast.

Zo zien we in de documentaire een stukje van een misselijkmakende en barbaarse executiefilm, waarbij vijf mannen worden opgehangen omwille van hun seksuele geaardheid.  Surreëel lijkt het filmfragment, maar toch is dit keiharde realiteit. Bovenstaande kaart toont dat er in landen waaronder Soedan, Mauritanië, Saudi-Arabië en delen van Nigeria en Somalië de doodstraf staat op homoseksualiteit.



Net om zulke onmenselijke taferelen tegen te gaan is het zo belangrijk dat we allen opkomen voor homorechten. Als we de andere kant opkijken en beledigingen maar toestaan, dan maakt dit de weg vrij voor discriminatie, en zoals je ziet kan dit heel ver gaan...
Wanneer er bv. door Amnesty International acties worden gedaan waarbij je brieven kan schrijven of je handtekening kan zetten voor holebi’s die gediscrimineerd worden, stel ik me altijd graag kandidaat

Gezien de Iraanse wetgeving kon Stephen niet naar daar reizen. In plaats daarvan heeft hij een gesprek met Farshad, een Iraanse vluchteling die in eigen land de doodstraf riskeert wegens zijn geaardheid. Farshad wordt in Iran beschuldigd van verkrachting. Eigenlijk werd hij met zijn vriend betrapt, waarna de vriend het benoemd als een verkrachting. Farshad is moeten vluchten, maar toch voelt hij geen wrok ten opzichte van zijn vriend. Hij begrijpt dat hij ergens weinig keuze had. De vriend zelf staat onder huisarrest door zijn familie, en moet binnenkort een gearrangeerd huwelijk met een vrouw aangaan.
Een tragisch verhaal, maar toch heeft Farshad na drie jaar nog altijd geen asiel verkregen. Hiervoor moet hij eerst kunnen bewijzen of hij werkelijk wel homo is, want anders zou zijn leven niet in gevaar zijn. Wat de toekomst brengt weet Farshad niet, maar hij heeft voor zichzelf uitgemaakt dat hij nog liever zelfmoord pleegt dan terug te gaan. Dan is het tenminste zijn eigen keuze.

Ik begrijp dat er enkel asiel kan worden gegeven als er sprake is van vervolging in het land omwille van politieke overtuiging, religie en geaardheid,. .maar er wordt misschien te veel belang gehecht aan relaties als bewijs van homoseksualiteit. Het is niet omdat je geen relatie hebt gehad, dat je daarom geen holebi bent. Er mag geen stereotypering zijn.
Heel bedroevend vind ik dat zoiets mooi en puur zoals liefde mensen verjaagt uit hun thuisland en hen het leven kan kosten.
Voor Stephen is echter niet voldoende dat zijn land asiel verleent aan holebi's die vervolgd worden in eigen land. Hij wil zelf de confrontatie aangaan met de tirannen, om na te gaan hoe zij zichzelf en hun vooroordelen proberen te verantwoorden.

Dit brengt Stephen tot in Oeganda.


Oeganda

Oeganda is een land dat in plaats van vooruit, achteruit gaat in de behandeling van holebi’s. Hierbij verwijs ik terug naar de krantenkop uit de inleiding. Vanaf heden kan homoseksualiteit bestraft worden met een levenslange gevangenisstraf. Ten tijde van de opnames van documentaire, werkte men zelfs aan een wetsvoorstel om de doodstraf in te voeren, maar dit werd onder internationale druk omgezet naar levenslang. Een echte verbetering kan je dit niet echter niet noemen. Het is gewoonweg in strijd met de mensenrechten.

Bum shafting en shattering whoppers?

Stephen wordt in Oeganda uitgenodigd door een populaire radiopresentator voor een debat in verband met de problematiek. Zijn tegenstander is pastoor Marley, de leider van de ‘ arising for Christ Ministry’ kerk in Oeganda. Als je weet dat de kerk in Oeganda een grote invloed heeft, kan je ergens begrijpen waarom Marleys ideeën weerklank vinden. Pastoor Marley spreekt zichzelf vanaf het begin al tegen. Zo vindt hij dat iedereen zijn lot mag najagen, maar dit enkel volgens de waarden van de bijbel. Homoseksualiteit hoort daar volgens hem niet bij. De pastoor bleef ook maar doorboren over absurde lichamelijke klachten die homo’s zouden oplopen door anale seks. Raar keek hij op toen Stephen zei dat lang niet alle homo’s anale seks hebben, maar genoegen nemen met andere seksuele handelingen. Pastoor Marley wilde maar niet begrijpen dat het om de eerste plaats om liefde gaat, en niets met sodomie en andere seksuele handelingen te maken heeft. Hij schrijft homoseksualiteit als iets pervers af.
Gelukkig zien we tijdens de documentaire dat sommige Oegandezen toch een andere kijk hebben en meer verdraagzaam zijn. Het zou gemakkelijk zijn om pastoor Marley af te schrijven als een fanaticus, maar net als hem prediken dat homoseksualiteit een geneesbare aandoening is, kan vergaande gevolgen hebben...

Het hartverscheurende verhaal van Stosh

Vooral door deze opvatting worden veel lesbiennes‘correctief’ verkracht. Stosh is één van hen, zij werd op 14 jarige leeftijd verkracht door een man die haar zo wilde ‘genezen’. Ze was zo moedig om haar verhaal te doen bij Stephen. Met een krop in de keel vertelde ze het volgende over de gebeurtenis die haar leven veranderde.

“Er was een man. Hij zag me met meisjes. Hierop zij hij dat hij me zou leren spelen met de jongens. Daarna scheurde hij mijn shorts en penetreerde me. Het duurde niet lang. Ik bloedde en weende. Daarna zij de man dat je zo met jongens moet spelen. Ik weet niet meer goed wat hierna gebeurde. Ik sliep en ik weende in mijn slaap. Wanneer mijn grootmoeder me zag, vertelde ik wat er gebeurd was. Dat Sadam me forceerde om me te penetreren. Daarop zei ze dat het kwam omdat ik ook altijd met de jongens voetbal speelde. Je hebt daarvoor gekozen. Ze keken gewoon de andere kant op “

Het lijkt een scène uit een zeer dramatische film, zo onwerkelijk lijkt het. Toch is het enkel het begin van een lange lijdensweg voor Stosh. Aan de verkrachting houdt ze immers nog een ongewenste zwangerschap en hiv besmetting over.  Heel schrijnend is dit, het was haar enige seksuele ervaring. 
De tragische situatie van Stosh kadert elke aspect van de situatie van holebi’s in Oeganda. Hoe traumatisch moet het wel niet voor haar geweest zijn, dat men haar op zo’n wrede manier wilde genezen van wat niets meer dan haar eigen innerlijke gevoelens zijn.

Ik heb veel bewondering voor het feit dat ze de moed heeft haar verhaal te doen en zich hier probeert door te slaan Tegelijk voel ik veel afschuw voor figuren zoals pastoor Marley,  die zulke fenomenen in de hand werken...

Correctieve verkrachtingen zijn een verontrustende opkomende trend in meerdere delen van Afrika. Via deze link, kom je terecht bij een artikel over een gelijkaardige situatie in Z-Afrika.



Ice breaker in aantocht

De situatie is zelf zo erg dat homoseksuelen met hiv, omwille van de wetgeving, geen behandeling durven te vragen. Homorechtenorganisatie Ice Breakers zag dat er nood was aan een eigen kliniek, zeker omdat de hiv besmettingen in Oeganda blijven stijgen ( zie ook mijn vorig blogbericht over  hiv). De kliniek kwam echter al snel onder vuur te liggen wegens het zogezegd promoten van homoseksualiteit. De kliniek moet zijn adres nu noodgedwongen verborgen houden( enkel via een ondergronds netwerk kom je aan het adres) en de medische staf wordt in een moeilijke positie geplaatst, omdat op het niet aangeven van homoseksuelen een hoge boete en gevangenisstraf staat . Deze taferelen lijken wel iets wel te hebben van de Jodenvervolging tijdens de tweede wereldoorlog, waarbij burgers ook werden aangespoord om joden aan te geven.

Stephen zoekt daarop contact met de minister van ‘integriteit’ en 'ethiek', om  proberen te achterhalen waarom die man in hemelsnaam zulke wetten steunt.

Ministerie van “ integriteit en ethiek”

De minister Lokado is een gewezen priester die vastbesloten is de homogemeenschap de kop in te drukken.Aan het begin van het interview probeert de minister de schijn nog wat op te houden door te verklaren, dat er geen discriminatie plaatsvindt, maar dat hij gewoon de waarden en normen van hun cultuur wil hooghouden. Alweer wordt er teruggegrepen naar belachelijke argumenten zoals bizarre lichamelijke klachten, de rekruteringsdrang van de homogemeenschap en sodomie.
Wanneer Stephen hem verbetert, en hij verwijst naar de hoge             ( correctieve) verkrachtingscijfers in Oeganda, lijkt dat de minister niet echt te deren. Hij durft zelfs de uitspraak te doen ‘ dat het dan tenminste op de juiste manier wordt gedaan'.
Stephen kan zijn oren niet geloven en de gemoederen laaien al snel op. Stephen ziet in dat er niet te spreken valt met deze man en het interview wordt afgesloten.

Heel verontrustend vind ik de opvattingen van deze lugubere man...
Nochtans zijn de absurde opvattingen over homoseksualiteit als een geneesbare aandoening, afkomstig van de VS.

VSA: home of the brave and the land of the free?

In de VS is er de NARTH, National association research therapy homosexuality. Eén van de bekendste therapeuten van deze organisatie, die gebruikt maakt van reparatieve therapie om homoseksuelen te genezen, is Joseph Nicolosi. Stephen gaat op gesprek bij hem in zijn praktijk in Los Angeles en probeert er zo achter te komen of er wel een echte wetenschappelijke basis is om deze theorie te onderbouwen...
Dokter Nicolosi benoemt de therapie als het oplossen van onderliggende conflicten die homoseksualiteit veroorzaken, zoals een slechte hechting/band met de ouders. Vreemd vond ik dat de de dokter geen enkele patiënt vond die kon getuigen van het succes van de therapie. Het komt helemaal niet geloofwaardig over.
Stephen vond op eigen houtje een man die deze therapie volgde om zijn seksualiteit terug te draaien, maar in plaats daarvan kreeg hij een afkeer van de therapie zelf. ‘Alle gevoelens die je hebt, worden als slecht en verkeerd bestempeld,’ zegt hij.
Wat ik vooral ook zeer erg vind is dat de schuld bij de ouders wordt gelegd. Net alsof de ouders verantwoordelijk zijn voor de homoseksualiteit van hun kind.



Stephen maakt tot slot gebruik van het feit dat hij in Los Angeles vertoeft, om na te gaan hoe de filmindustrie staat ten opzichte van homoseksualiteit. Hoewel meerdere acteurs hun geaardheid proberen te verbergen om meer rollen te krijgen, vind Stephen toch een acteur die bewijst dat uit de kast komen als homo, niet nadelig hoeft te zijn voor je carrière. 'How I met your Mother' acteur Neil Patrick bewijst dat je als homo perfect stoere hetero rollen kan spelen.

Stephen vind het zo interessant om te kijken naar de reacties in Hollywood, omdat het een vrij accurate weerspiegeling is van hoe de rest van de wereld reageert. 





[1] Het geregistreerd partnerschap is een wettelijk erkende en geregelde vorm van samenleving tussen twee personen. Vaak is de bedoeling om een wettelijke erkenning (vergelijkbaar met het huwelijk) te geven aan relaties tussen personen van hetzelfde geslacht, maar dikwijls kunnen zulke partnerschappen ook gesloten worden tussen man en vrouw.
[2] Wetgeving betreffende sodomie stelt bepaalde seksuele (met name homoseksuele) handelingen strafbaar. De term sodomie wordt onder meer gebruikt om handelingen die niet tot voortplanting leiden -met name anale seks- te beschrijven. Antisodomiewetten gaan er onder meer van uit dat niet op voortplanting gerichte seks tegennatuurlijk is.

Aflevering 2: samenvatting

Ik bekeek ook de 2de aflevering van de documentaire. Het lijkt mij niet aangewezen om alweer een uitgebreide analyse te maken, maar ik kies eerder voor een korte opsomming van de belangrijkste punten in verband met homorechten.

Net als in de vorige aflevering bezoekt Stephen Fry enkele landen. Aan het begin van de tweede aflevering reist Stephen naar Brazilië. Het land heeft een sterke evolutie doorgemaakt: aanvankelijk werden holebi’s gediscrimineerd, maar nu hebben ze volwaardige juridische rechten. Dit mooie plaatje verbergt echter de donkere realiteit, want om de zesendertig uur wordt er een homo of lesbienne vermoord. Parlementslid Jair Bolsonaro, die hevig gekant is tegen homorechten, werkt zulk homofoob geweld in de hand. Hij blokkeert anti-homofobie wetten en zorgt er voor dat jonge mensen onwetend blijven wat betreft homoseksualiteit.

In Rusland is de situatie heel dramatisch. Door de conservatieve overheid en invloedrijke orthodoxe kerk is een sterke achteruitgang in de behandeling van holebi’s. Stephen interviewt er onder andere Vitaly Milonov, een man die een wetsvoorstel heeft ingediend tegen de zogenaamde promotie van homoseksualiteit bij minderjarigen. Deze wet werd dit jaar door president Poetin ondertekend. De nieuwe wetgeving verbiedt de 'propaganda van niet-traditionele seksuele relaties'. Zo riskeren mensen die in het bijzijn van kinderen over homoseksualiteit spreken een hoge geldboete en worden homomanifestaties worden verbannen. Het geeft eigenlijke ruimte om iedereen te vervolgen die steun betuigt aan homoseksuelen.



In India is de situatie onlangs nog gekeerd in de negatieve zin. Men besliste recent om de oude koloniale wetten die homoseksualiteit als een misdaad beschouwen terug in te voeren. Seks tussen homoseksuelen is dus terug strafbaar. 

Conclusie

Er is progressie wat betreft homorechten. In de meeste West-Europese landen hebben holebi’s vrijwel dezelfde rechten als hetero’s en mogen ze trouwen of een ieder geval een samenlevingscontract aangaan. Toch moeten we in ons hoofd houden dat homorechten breder gaan dan wetten alleen, zo is gaybashing ook hier een voorkomend fenomeen.

Als we buiten Europa treden zie ik dat er nog heel wat werk aan de winkel is. Ik moest aanvankelijk lachen met de absurde argumenten die mensen gebruiken om homo’s te veroordelen, belachelijke lichamelijke klachten, de obsessie met sodomie, de rekruteringszucht van de homo gemeenschap, hun plan om de wereld over te nemen,... Al verging het lachen mij al snel wanneer ik zag dat deze opvattingen leiden tot correctieve verkrachtingen en levenslange gevangenisstraffen. Ik was dan toch ook wel verbijsterd dat bepaalde theorieën zoals de reparative therapy afkomstig waren uit een democratisch land zoals de VS. Net alsof je iemand in of uit het homoseksueel zijn kan praten.. Compleet belachelijk is dit.

Er is vooruitgang maar er nog werk aan de winkel. We mogen onze ogen niet sluiten voor de discriminatie van deze mensen want anders maken we de weg vrij voor fanatisme en onverdraagzaamheid, en vervolging.

Ik vind deze ontroerende, menselijke documentaire zeer geschikt om te gebruiken in de klas PAV. Het geeft een genuanceerd beeld. Het zal leerlingen sneller doen begrijpen wat homo zijn inhoudt en hoe discriminatie het leven van deze mensen beïnvloedt. Ze zullen sneller het belang van gelijkheid inzien en hun vooroordelen sneller laten varen. Tot slot komen ze meer te weten over de motieven voor homofobie en hoe deze eigenlijk geen steek maken.

Homofobie heeft immers een impact op ons allemaal, het doet onze menselijkheid afnemen.







Bronnen
Documentaire Out there, BBC
+ links in de tekst.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten