Ik dacht dat homoseksualiteit inmiddels wel algemeen
aanvaard werd. Niets is minder waar, wanneer ik de krantenkoppen bekijk van de
voorbije maanden.
4
Chilenen schuldig aan moord op jonge homo
|
|
|
Uit de artikels blijkt dat homoseksualiteit in verschillende
landen heel verschillend wordt beleefd en dat homorechten de internationale
gemeenschap blijft verdelen. Ik wil via de documentaire meer te weten over de
perceptie op homoseksualiteit en homorechten wereldwijd.
Vooral omwille van het artikel over homo’s in Oeganda heb ik
gekozen voor dit onderwerp. Ik was zo verontwaardigd toen het las. Vanuit geen
enkel gezichtspunt kan ik begrijpen waarom de Oegandese overheid zo’n
controversiële wet als een levenslange gevangenisstraf goedkeurt. De wet hield trouwens
eerst de doodstraf in, maar enkel onder internationale druk werd deze ‘afgezwakt’ tot levenslang.
Ik wil geen sympathie krijgen voor homofobe mensen, maar
ik wil meer weten over hoe zulke homofobie tot stand kan komen. Waar komt die
haat toch vandaan? Daarbij wil ik mij verdiepen in de strijd voor homorechten, want als deze mensen zo worden gediscrimineerd vind ik dat niemand daarvoor de
ogen mag sluiten.
De
documentaire: zoektocht naar de motieven van homofobie
In deze tweedelige documentaire onderzoekt Stephen Fry hoe
homoseksualiteit in verschillende landen wordt beleefd en bestreden. Stephen
Fry heeft ontmoetingen met de meest beruchte homofoben, mensen die slachtoffer
zijn van hun vooroordelen, en mensen die er tegen vechten. Geen makkelijke
opdracht voor Steven die zelf homo is.
Wie is Stephen Fry?
Fry studeerde aan het
Queens College in Cambridge. Hij woont tegenwoordig in Norfolk, Londen en
Hollywood.
In 2006 maakte Stephen
Fry de tweedelige BBC-documentaire "Stephen Fry - The Secret Life of the
Manic Depressive", waarin hij uit de kast komt als lijder van een
cyclothyme stoornis, een type manisch-depressieve stoornis. Voor deze
documentaire won hij de Emmy Award voor beste documentaire. In 2007 maakte
hij een tweedelige documentairereeks over hiv en aids, genaamd HIV and Me. In
de serie Stephen Fry in America ging Fry op zoek naar het dagelijkse leven in
de Verenigde Staten. Zijn meest recente werk is de documentaire ‘Out there’,
die dit jaar werd uitgebracht.
Naast documentaires
speelt hij onder andere ook mee in films, tv-series, theater en schreef hij
boeken en tv-scripts.
Weetje: Stephen Fry is
zelf homoseksueel
Bronnen: eigen tekst op basis van wikipedia.org en wiki.answers.com
|
De wereld rondreizen om de discussie aan te gaan met homofoben en te luisteren naar de schrijnende verhalen van de slachtoffers, was ‘heavy stuff’. Steven vertelt over zijn ervaringen tijdens de opnames aan het weekblad HUMO. Via deze link kan je enkele fragmenten uit het interview lezen.
De eerste aflevering begint dicht bij huis...
Homorechten en samenlevingscontracten
In het Verenigd Koninkrijk is de situatie voor holebi’s
drastisch verbeterd de afgelopen vijfentwintig jaar. Homoseksuelen hebben
nagenoeg dezelfde rechten als hetero’s. Dit is niet altijd zo geweest. Engeland
en Wales waren de koplopers. Daar werd homoseksualiteit gelegaliseerd in 1967.
Schotland en Noord- Ierland volgden pas later. Zo bleef homoseksueel zijn in
het katholieke Noord-Ierland als een misdaad beschouwd tot 1982.
Fry die zelf opgroeide in de jaren 1970, vond uit de kast
komen in die periode zeer moeilijk, omdat er nog veel angst was voor haatdragende reacties en
vooroordelen. Het was nog niet maatschappelijk geaccepteerd. Eén man heeft toen
de deur geopend voor tieners zoals Fry. Het was Elton John die als één van de
eerste artiesten openlijk uit de kast kwam. Elton en zijn partner gingen als een van de eersten het een samenlevingscontract[1]
aan, als bij wijze van politiek statement, maar achteraf voelen ze zich er meer verbonden door. Net zoals ze zich meer verbonden voelen door samen een
kind op te voeden, iets waar alle koppels recht op moeten hebben volgens hen.
Echt in het huwelijk treden kan nog niet in het Verenigd
koninkrijk, al lijkt daar in Engeland en Wales binnenkort verandering in te
komen. Een wet die homoseksuele koppels de mogelijkheid geeft om te huwen werd
in januari 2013 in het Lagerhuis ingediend door de Minister voor Vrouwen en
Gelijkheden. Op 21 mei 2013 keurde het Lagerhuis de wet goed met 366 stemmen
voor en 161 tegen. Op 15 juli 2013 keurde ook het Hogerhuis de wet goed. De
Marriage (Same Sex Couples) Act 2013 werd bekrachtigd op 17 juli 2013 en zal
ergens in 2014 in werking treden. In Schotland is er ook een procedure voor de legalisatie
van het homohuwelijk opgestart, Ierland heeft echter nog geen plannen omtrent
een legalisatie.
!Wist je dat
België het tweede land ter wereld is ( na Nederland) dat het homohuwelijk
legaliseerde. Sinds 1 juni 2003 mogen bij ons twee personen van hetzelfde
geslacht in het burgerlijk huwelijk treden.
|
It’s Andy & Steve not Adam & Eve
Wanneer Steven zo’n samenlevingsceremonie bijwoont is hij
geëmotioneerd omdat het voor hem toont hoever we gekomen zijn. Het koppel ,
Steven en Andy willen zo’n verbintenis aangaan, om hun liefde te bezegelen en
te tonen aan de familie en vrienden.
Ikzelf heb helemaal geen bezwaar tegen het
samenlevingscontract of huwelijk tussen twee mensen van hetzelfde geslacht.
Waarom zou het huwelijk alleen gereserveerd zijn voor hetero’s, liefde is toch
liefde. Liefde tussen mensen van hetzelfde geslacht is niet minder waard. Ik
kan begrijpen dat holebi’s zich ook meer verbonden en gelukkig voelen wanneer
ze mogen spreken over hun man (of vrouw )in plaats van partner. Hetzelfde wat betreft
adoptie. Ik was erg verontwaardigd toen dit jaar tienduizenden Fransen op
straat protesteerden tegen het homohuwelijk en adoptie door holebi's, en dit in een democratisch
vooruitstrevend land! Het belangrijkste is toch dat het kind twee liefdevolle
ouders heeft, en daar heeft geslacht toch niets mee te maken.
!Wist je dat pas in 1993 homoseksualiteit door de WHO (wereld gezondheidsorganisatie) niet meer als
een psychische stoornis werd gezien.
|
Homorechten meer dan wetten alleen
Homorechten zijn echter meer dan een kwestie van wetten, het
heeft te maken met een bredere kijk op de maatschappij. Het gaat er ook om dat
mensen niet aan de zijlijn staan bij onrechtvaardigheden, bv. wanneer een
jongere zelfmoord pleegt na gepest te worden om zijn geaardheid. Ook al zijn er
rechten voor holebi’s, toch blijven er altijd tegenstanders bestaan, en hun
haat kan groot zijn. Hier maak ik bv. de verwijzing naar het fenomeen gaybashing
dat voorkomt in democratische W-Europese landen zoals het Verenigd Koninkrijk
maar ook België.
Algemeen genomen heeft er zich een positieve evolutie voorgedaan Mensen zoals Elton John hebben in het Verenigd Koninkrijk veel gedaan om de houding
ten opzicht van holebi’s te verbeteren, maar wat betekent het om homoseksueel
te zijn in andere landen?
Homosexuality legal
Same-sex marriage1
Other type of
partnership (or unregistered cohabitation)1
Foreign same-sex
marriages recognized1
Limited recognition of
same-sex marriages at the federal level, no state level recognition
No recognition of
same-sex couples
Homosexuality
illegal/restrictions
Laws restricting freedom of expression and association2
Imprisonment
Imprisonment (up to life sentence)
Up to death
|
Homosexuality illegal/restrictions
Laws restricting freedom
of expression and association2
Imprisonment
Imprisonment (up to life
sentence)
Up to death
|
Interview met Iraanse asielzoeker
Van de vierentachtig landen waar homoseksueel zijn nog
steeds een misdaad is, zijn de helft hiervan voormalige Britse kolonies, die
een beroep doen op oude koloniale sodomiewetten[2].
Opmerkelijk is dat deze wetten vandaag nog strenger worden toegepast.
Zo zien we in de
documentaire een stukje van een misselijkmakende en barbaarse
executiefilm, waarbij vijf mannen worden opgehangen omwille van hun seksuele geaardheid. Surreëel lijkt het filmfragment, maar toch is
dit keiharde realiteit. Bovenstaande kaart toont dat
er in landen waaronder Soedan, Mauritanië, Saudi-Arabië en delen van Nigeria en
Somalië de doodstraf staat op homoseksualiteit.
Net om zulke
onmenselijke taferelen tegen te gaan is het zo belangrijk dat we allen opkomen voor
homorechten. Als we de andere kant opkijken en beledigingen maar toestaan, dan
maakt dit de weg vrij voor discriminatie, en zoals je ziet kan dit heel ver
gaan...
Wanneer er bv. door
Amnesty International acties worden gedaan waarbij je brieven kan schrijven of je
handtekening kan zetten voor holebi’s die gediscrimineerd worden, stel ik me
altijd graag kandidaat
Gezien de Iraanse
wetgeving kon Stephen niet naar daar reizen. In plaats daarvan heeft hij een
gesprek met Farshad, een Iraanse vluchteling die in eigen land de doodstraf riskeert
wegens zijn geaardheid. Farshad wordt in Iran beschuldigd van verkrachting.
Eigenlijk werd hij met zijn vriend betrapt, waarna de vriend het benoemd als
een verkrachting. Farshad is moeten vluchten, maar toch voelt hij geen wrok ten
opzichte van zijn vriend. Hij begrijpt dat hij ergens weinig keuze had. De
vriend zelf staat onder huisarrest door zijn familie, en moet binnenkort een gearrangeerd huwelijk met een vrouw aangaan.
Een tragisch
verhaal, maar toch heeft Farshad na drie jaar nog altijd geen asiel verkregen.
Hiervoor moet hij eerst kunnen bewijzen of hij werkelijk wel homo is, want
anders zou zijn leven niet in gevaar zijn. Wat de toekomst brengt weet Farshad
niet, maar hij heeft voor zichzelf uitgemaakt dat hij nog liever zelfmoord
pleegt dan terug te gaan. Dan is het tenminste zijn eigen keuze.
Ik begrijp dat er
enkel asiel kan worden gegeven als er sprake is van vervolging in het land
omwille van politieke overtuiging, religie en geaardheid,. .maar er wordt
misschien te veel belang gehecht aan relaties als bewijs van homoseksualiteit.
Het is niet omdat je geen relatie hebt gehad, dat je daarom geen holebi bent. Er mag
geen stereotypering zijn.
Heel bedroevend
vind ik dat zoiets mooi en puur zoals liefde mensen verjaagt uit hun thuisland
en hen het leven kan kosten.
Voor Stephen is
echter niet voldoende dat zijn land asiel verleent aan holebi's die vervolgd worden
in eigen land. Hij wil zelf de confrontatie aangaan met de tirannen, om na te
gaan hoe zij zichzelf en hun vooroordelen proberen te verantwoorden.
Dit brengt Stephen
tot in Oeganda.
Oeganda
Oeganda is een land
dat in plaats van vooruit, achteruit gaat in de behandeling van holebi’s.
Hierbij verwijs ik terug naar de krantenkop uit de inleiding. Vanaf heden
kan homoseksualiteit bestraft worden met een levenslange gevangenisstraf. Ten
tijde van de opnames van documentaire, werkte men zelfs aan een
wetsvoorstel om de doodstraf in te voeren, maar dit werd onder internationale
druk omgezet naar levenslang. Een echte verbetering kan je dit niet echter niet
noemen. Het is gewoonweg in strijd met de mensenrechten.
Bum shafting en
shattering whoppers?
Stephen wordt in
Oeganda uitgenodigd door een populaire radiopresentator voor een debat in verband met
de problematiek. Zijn tegenstander is pastoor Marley, de leider van de ‘
arising for Christ Ministry’ kerk in Oeganda. Als je weet dat de kerk in
Oeganda een grote invloed heeft, kan je ergens begrijpen waarom Marleys ideeën
weerklank vinden. Pastoor Marley spreekt zichzelf vanaf het begin al tegen. Zo
vindt hij dat iedereen zijn lot mag najagen, maar dit enkel volgens de waarden
van de bijbel. Homoseksualiteit hoort daar volgens hem niet bij. De pastoor
bleef ook maar doorboren over absurde lichamelijke klachten die homo’s zouden
oplopen door anale seks. Raar keek hij op toen Stephen zei dat lang niet alle
homo’s anale seks hebben, maar genoegen nemen met andere seksuele handelingen. Pastoor
Marley wilde maar niet begrijpen dat het om de eerste plaats om liefde gaat, en
niets met sodomie en andere seksuele handelingen te maken heeft. Hij schrijft
homoseksualiteit als iets pervers af.
Gelukkig zien we
tijdens de documentaire dat sommige Oegandezen toch een andere kijk hebben en meer
verdraagzaam zijn. Het zou gemakkelijk zijn om pastoor Marley af te schrijven
als een fanaticus, maar net als hem prediken dat homoseksualiteit een geneesbare
aandoening is, kan vergaande gevolgen hebben...
Het
hartverscheurende verhaal van Stosh
Vooral door deze
opvatting worden veel lesbiennes‘correctief’ verkracht. Stosh is één van hen,
zij werd op 14 jarige leeftijd verkracht door een man die haar zo wilde ‘genezen’.
Ze was zo moedig om haar verhaal te doen bij Stephen. Met een krop in de keel vertelde ze het
volgende over de gebeurtenis die haar leven veranderde.
“Er was een man.
Hij zag me met meisjes. Hierop zij hij dat hij me zou leren spelen met de
jongens. Daarna scheurde hij mijn shorts en penetreerde me. Het duurde niet
lang. Ik bloedde en weende. Daarna zij de man dat je zo
met jongens moet spelen. Ik weet niet meer goed wat hierna gebeurde. Ik sliep
en ik weende in mijn slaap. Wanneer mijn grootmoeder me zag, vertelde ik wat er
gebeurd was. Dat Sadam me forceerde om me te penetreren. Daarop zei ze dat het
kwam omdat ik ook altijd met de jongens voetbal speelde. Je hebt daarvoor
gekozen. Ze keken gewoon de andere kant op “
Het lijkt een scène
uit een zeer dramatische film, zo onwerkelijk lijkt het. Toch is het enkel het
begin van een lange lijdensweg voor Stosh. Aan de verkrachting houdt ze immers
nog een ongewenste zwangerschap en hiv besmetting over. Heel schrijnend is dit, het was haar enige
seksuele ervaring.
De tragische situatie van Stosh kadert elke aspect van de
situatie van holebi’s in Oeganda. Hoe traumatisch moet het wel niet voor haar
geweest zijn, dat men haar op zo’n wrede manier wilde genezen van wat niets
meer dan haar eigen innerlijke gevoelens zijn.
Ik heb veel
bewondering voor het feit dat ze de moed heeft haar verhaal te doen en zich
hier probeert door te slaan Tegelijk voel ik veel afschuw voor figuren zoals pastoor
Marley, die zulke fenomenen in de hand
werken...
Correctieve verkrachtingen zijn een verontrustende opkomende trend in meerdere delen van Afrika. Via deze
link,
kom je terecht bij een artikel over een gelijkaardige situatie in Z-Afrika.
|
Ice breaker in
aantocht
De situatie is zelf
zo erg dat homoseksuelen met hiv, omwille van de wetgeving, geen behandeling
durven te vragen. Homorechtenorganisatie Ice Breakers zag dat er nood was aan
een eigen kliniek, zeker omdat de hiv besmettingen in Oeganda blijven stijgen (
zie ook mijn vorig blogbericht over hiv). De kliniek kwam echter al snel
onder vuur te liggen wegens het zogezegd promoten van homoseksualiteit. De
kliniek moet zijn adres nu noodgedwongen verborgen houden( enkel via een ondergronds
netwerk kom je aan het adres) en de medische staf wordt in een moeilijke
positie geplaatst, omdat op het niet aangeven van homoseksuelen een hoge boete en
gevangenisstraf staat . Deze taferelen lijken wel iets wel te hebben
van de Jodenvervolging tijdens de tweede wereldoorlog, waarbij burgers ook werden aangespoord om
joden aan te geven.
Stephen zoekt
daarop contact met de minister van ‘integriteit’ en 'ethiek', om proberen te achterhalen waarom die man in hemelsnaam zulke wetten steunt.
Ministerie van “
integriteit en ethiek”

Wanneer Stephen hem
verbetert, en hij verwijst naar de hoge ( correctieve) verkrachtingscijfers in Oeganda, lijkt dat de minister niet echt te deren. Hij durft zelfs de uitspraak
te doen ‘ dat het dan tenminste op de juiste manier wordt gedaan'.
Stephen kan zijn
oren niet geloven en de gemoederen laaien al snel op. Stephen ziet in dat er
niet te spreken valt met deze man en het interview wordt afgesloten.
Heel verontrustend vind
ik de opvattingen van deze lugubere man...
Nochtans zijn de
absurde opvattingen over homoseksualiteit als een geneesbare aandoening,
afkomstig van de VS.
VSA: home of the
brave and the land of the free?
In de VS is er de
NARTH, National association research therapy homosexuality. Eén van de
bekendste therapeuten van deze organisatie, die gebruikt maakt van reparatieve
therapie om homoseksuelen te genezen, is Joseph Nicolosi. Stephen gaat op
gesprek bij hem in zijn praktijk in Los Angeles en probeert er zo achter te
komen of er wel een echte wetenschappelijke basis is om deze theorie te
onderbouwen...
Dokter Nicolosi
benoemt de therapie als het oplossen van onderliggende conflicten die
homoseksualiteit veroorzaken, zoals een slechte hechting/band met de ouders.
Vreemd vond ik dat de de dokter geen enkele patiënt vond die kon
getuigen van het succes van de therapie. Het komt helemaal niet geloofwaardig
over.
Stephen vond op
eigen houtje een man die deze therapie volgde om zijn seksualiteit terug te
draaien, maar in plaats daarvan kreeg hij een afkeer van de therapie zelf. ‘Alle
gevoelens die je hebt, worden als slecht en verkeerd bestempeld,’ zegt hij.
Wat ik vooral ook
zeer erg vind is dat de schuld bij de ouders wordt gelegd. Net alsof de ouders
verantwoordelijk zijn voor de homoseksualiteit van hun kind.
Stephen maakt tot
slot gebruik van het feit dat hij in Los Angeles vertoeft, om na te gaan hoe de
filmindustrie staat ten opzichte van homoseksualiteit. Hoewel meerdere acteurs
hun geaardheid proberen te verbergen om meer rollen te krijgen, vind Stephen
toch een acteur die bewijst dat uit de kast komen als homo, niet nadelig hoeft
te zijn voor je carrière. 'How I met your Mother' acteur Neil Patrick bewijst dat
je als homo perfect stoere hetero rollen kan spelen.
Stephen vind het zo
interessant om te kijken naar de reacties in Hollywood, omdat het een vrij
accurate weerspiegeling is van hoe de rest van de wereld reageert.
[1] Het geregistreerd
partnerschap is een wettelijk erkende en geregelde vorm van samenleving tussen
twee personen. Vaak is de bedoeling om een wettelijke erkenning (vergelijkbaar
met het huwelijk) te geven aan relaties tussen personen van hetzelfde geslacht,
maar dikwijls kunnen zulke partnerschappen ook gesloten worden tussen man en
vrouw.
[2] Wetgeving betreffende
sodomie stelt bepaalde seksuele (met name homoseksuele) handelingen strafbaar.
De term sodomie wordt onder meer gebruikt om handelingen die niet tot
voortplanting leiden -met name anale seks- te beschrijven. Antisodomiewetten
gaan er onder meer van uit dat niet op voortplanting gerichte seks
tegennatuurlijk is.
Aflevering 2: samenvatting
Aflevering 2: samenvatting
Ik bekeek ook de 2de aflevering van de
documentaire. Het lijkt mij niet aangewezen om alweer een uitgebreide analyse
te maken, maar ik kies eerder voor een korte opsomming van de belangrijkste punten in verband met homorechten.
Net als in de vorige
aflevering bezoekt Stephen Fry enkele landen. Aan het begin van de tweede
aflevering reist Stephen naar Brazilië. Het land heeft een sterke evolutie
doorgemaakt: aanvankelijk werden holebi’s gediscrimineerd, maar nu hebben ze
volwaardige juridische rechten. Dit mooie plaatje verbergt echter de donkere
realiteit, want om de zesendertig uur wordt er een homo of lesbienne vermoord. Parlementslid
Jair Bolsonaro, die hevig gekant is tegen homorechten, werkt zulk homofoob
geweld in de hand. Hij blokkeert anti-homofobie wetten en zorgt er voor dat
jonge mensen onwetend blijven wat betreft homoseksualiteit.
In Rusland is de situatie heel dramatisch. Door de
conservatieve overheid en invloedrijke orthodoxe kerk is een sterke
achteruitgang in de behandeling van holebi’s. Stephen interviewt er onder
andere Vitaly Milonov, een man die een wetsvoorstel heeft ingediend tegen de
zogenaamde promotie van homoseksualiteit bij minderjarigen. Deze wet werd dit
jaar door president Poetin ondertekend. De nieuwe wetgeving verbiedt de
'propaganda van niet-traditionele seksuele relaties'. Zo riskeren mensen die in
het bijzijn van kinderen over homoseksualiteit spreken een hoge geldboete en worden
homomanifestaties worden verbannen. Het geeft eigenlijke ruimte om iedereen te
vervolgen die steun betuigt aan homoseksuelen.
In India is de situatie onlangs nog gekeerd in de negatieve
zin. Men besliste recent om de oude koloniale wetten die homoseksualiteit als
een misdaad beschouwen terug in te voeren. Seks tussen homoseksuelen is dus
terug strafbaar.
Conclusie
Er is progressie
wat betreft homorechten. In de meeste West-Europese landen hebben holebi’s
vrijwel dezelfde rechten als hetero’s en mogen ze trouwen of een ieder geval
een samenlevingscontract aangaan. Toch moeten we in ons hoofd houden dat homorechten
breder gaan dan wetten alleen, zo is gaybashing ook hier een voorkomend
fenomeen.
Als we buiten
Europa treden zie ik dat er nog heel wat werk aan de winkel is. Ik moest aanvankelijk
lachen met de absurde argumenten die mensen gebruiken om homo’s te veroordelen,
belachelijke lichamelijke klachten, de obsessie met sodomie, de rekruteringszucht
van de homo gemeenschap, hun plan om de wereld over te nemen,... Al verging het lachen mij al snel wanneer ik zag dat deze
opvattingen leiden tot correctieve verkrachtingen en levenslange
gevangenisstraffen. Ik was dan toch ook wel verbijsterd dat bepaalde theorieën
zoals de reparative therapy afkomstig waren uit een democratisch land zoals de
VS. Net alsof je iemand in of uit het homoseksueel zijn kan praten.. Compleet
belachelijk is dit.
Er is vooruitgang
maar er nog werk aan de winkel. We mogen onze ogen niet sluiten voor de discriminatie
van deze mensen want anders maken we de weg vrij voor fanatisme en
onverdraagzaamheid, en vervolging.
Ik vind deze ontroerende, menselijke documentaire zeer geschikt om te gebruiken in de klas PAV. Het geeft een
genuanceerd beeld. Het zal leerlingen sneller doen begrijpen wat homo zijn
inhoudt en hoe discriminatie het leven van deze mensen beïnvloedt. Ze zullen
sneller het belang van gelijkheid inzien en hun vooroordelen sneller
laten varen. Tot slot komen ze meer te weten over de motieven voor homofobie en
hoe deze eigenlijk geen steek maken.
Homofobie heeft
immers een impact op ons allemaal, het doet onze menselijkheid afnemen.
Bronnen
Documentaire Out
there, BBC
+ links in de
tekst.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten